Aby uzyskać pewność, że dany materiał metalowy nie posiada nieciągliwości oraz jego struktura nie ma wad, konieczne jest przeprowadzenie specjalnych badań mikroskopowych. Przed przystąpieniem do tych badań należy odpowiednio przygotować próbkę – po jej pobraniu, należy ją wyszlifować oraz wypolerować.
Metody badań mikroskopowych w metalografii
Czynności te nazywa się wykonaniem zgładu metalograficznego, następnie poddaje się go wytrawieniu czyli kontaktowi z daną określoną cieczą, dzięki której możliwe jest wykrycie poszczególnych składników strukturalnych danego materiału. Oprócz określenia dokładnej struktury metalu, możliwe jest także wykrycie wad. Metalograficzne badania mikroskopowe próbek przeprowadza się na mikroskopach świetlnych, które pozwalają na uzyskanie powiększenia do 1500 x. Jeśli posiadamy dodatkowe soczewki, powiększenie może być jeszcze większe. Mikroskop świetlny pozwala na zastosowanie różnych technik obserwacji próbek. Podstawową metodą jest tak zwane jasne pole. Oświetlamy przygotowaną próbkę stożkową wiązką świetlną, w ten sposób powstaje kontrast wynikający z różnic w absorpcji i rozpraszaniu światła przez poszczególne składniki strukturalne materiału (dzięki wcześniejszemu trawieniu barwnemu).
Drugą metodą badania mikroskopowego jest tak zwane ciemne pole. Tutaj oświetlamy preparat z boku, to znaczy że wiązka światła pada niemal równolegle do powierzchni preparatu. Wiązka światła rozproszonego odbija się od brzegów preparatu, w ten sposób widoczne są jasne elementy na ciemnym tle. Trzeci sposób to kontrast fazowy. Tutaj do jego wykonania konieczne są przysłony szczelinowe, które muszą być idealnie dopasowane. Ta technika stosowana jest wtedy, kiedy elementy struktury materiału posiadają identyczne właściwości absorbcyjne. Tak dzieje się w przypadku próbek przezroczystych. Ale to nie wszystko, badania mikroskopowe można przeprowadzać też za pomocą metody nazywanej kontrastem Nomarskiego, tutaj wykorzystuje się światło spolaryzowane, konieczne są również specjalne pryzmaty. Ostatnią techniką jest fluorescencja, jak łatwo się domyślić, stosujemy tutaj preparat fluorescencyjny, który pozwala na ujawnienie szczelin.
Niezależnie od zastosowanej metody, badania mikroskopowe pozwalają na wykrycie wad w próbce materiału, zarówno jeśli chodzi o wtrącenia niemetaliczne, jak i mikropęknięcia, korozję międzykrystaliczną, możliwe jest także wykrycie pęcherzy gazowych. Dodatkowo można określić stan próbki, to znaczy na przykład wielkość ziarna oraz jakość poszczególnych powłok w materiale.